Een eeuw geleden spraken betrekkelijk weinig Nederlanders Standaardnederlands (toen ABN genoemd); de meesten spraken een dialect van het Nederlands of een van de regionale talen. Het Standaardnederlands was de taal van de maatschappelijke bovenlaag en verder vooral een schrijftaal.
Tegenwoordig raken de traditionele dialecten in veel regio’s in onbruik, maar ze laten sporen na in het regionale Standaardnederlands. De opvattingen over wat ‘goed Nederlands’ is veranderen mee.
Sprekend Nederland
Het onderzoek van taalverandering vergt grote hoeveelheden vergelijkbaar, goed gedocumenteerd taalgebruik van spreek(st)ers uit verschillende regio’s, met uiteenlopende onderwijs- en culturele achtergronden. Voor Nederland is dat recentelijk verzameld in Sprekend Nederland, een grootschalig crowdsourcing project over spraak en oordelen over spraak. Van ruim 10.000 deelnemers zijn er door middel van een gratis app spraakfragmentjes opgenomen (in totaal ruim 530 uur), zo’n 3.000 deelnemers verstrekten verschillende gegevens over hun achtergrond.
Beweeglijk Nederlands
In het project Beweeglijk Nederlands willen we rond deze gigantische gegevensverzameling fundamenteel-wetenschappelijk en spraak-technologischonderzoek doen en ons daarbij tevens richten op zowel maatschappelijke als commerciële toepassingen. Wij ontwikkelen voor dit project een subsidie-aanvraag in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA), meer in het bijzonder in de hoofdroute Levend Verleden.
Match-making bijeenkomst
Op woensdag 10 april a.s. vindt er van 13.00 tot 16.30 uur in het IISG (Cruquiusweg 31, 1019 AT Amsterdam) een bijeenkomst plaats waarin wij onze plannen nader willen voorstellen en toelichten aan geselecteerde vertegenwoordigers van academische, maatschappelijke en commerciële instellingen.
Voor deze bijeenkomst willen wij jullie (organisatie) graag uitnodigen.
Inschrijven kan hier!
Een voorwaarde voor het indienen van een subsidie-aanvraag bij de NWA is dat 10% van het projectbudget (in cash of in kind) gedragen wordt door derden, meer bepaald maatschappelijke en commerciële partijen.
Gezien de expertise van de NOTaS-deelnemers, zou het voor ons en jullie interessant kunnen zijn om te participeren in het project. Als jullie dat ook vinden, dan zouden we graag met jullie in gesprek willen gaan over de meest geschikte manier om mee te doen aan dit onderzoek.
Onderwerpen uit ons onderzoek die relevant kunnen zijn voor NOTaS-deelnemers zijn o.a.:
- moet de Spraakgeneratie aangepast worden opdat er ook regionaal Standaard Nederlands mee kan worden gesproken?
- moet Spraakherkenning aangepast worden om sprekers van regionaal Standaard Nederlands toch goed te kunnen herkennen?
- zijn de suggesties die software doet om een tekst helder en begrijpelijk te maken ook geschikt voor mensen die meestal regionaal Standaard Nederlands spreken?
De presentatie op 10 april van onze plannen bestaat uit een korte algemene inleiding, gevolgd door gesprekken met geïnteresseerde genodigden; deze gesprekken kunnen naar behoefte in klein verband of met individuele geïnteresseerden gevoerd worden.
Wij zouden het geweldig vinden wanneer we veel NOTaS-deelnemers op 10 april mogen begroeten op het Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Als het die dag niet lukt maar je wel geinteresseerd bent, laat dat dan weten; dan maken we zo snel mogelijk een afspraak.
Met een vriendelijke groet,
Henk van den Heuvel (CLST, Radboud Universiteit) & Arjan van Hessen (HMI, Universiteit Twente)
mede namens
Prof. dr. Frans Hinskens (Meertens Instituut Amsterdam & Radboud Universiteit Nijmegen)
Prof. dr.Paul Boersma (Universiteit van Amsterdam)
Prof. dr. Antal van den Bosch (Meertens Instituut Amsterdam & Radboud Universiteit Nijmegen)
Dr. Stefan Grondelaers (Radboud Universiteit Nijmegen)
Dr. Nanna Haug Hilton (Universiteit Groningen)
Prof. dr. David van Leeuwen (Radboud Universiteit Nijmegen)
Dr. Roeland Ordelman (Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Hilversum & Universiteit Twente)
Prof. Dr. Martijn Wieling (Universiteit Groningen)
In januari 2019 werd het door de EU gefinancierde project 
Met 24 officiële talen in de EU en nog veel meer niet-officiele talen, kan de meertaligheid en een inclusieve digitale interne markt in Europa alleen mogelijk worden gemaakt door middel van taaltechnologie. Het Europese TST-bedrijf wordt gedomineerd door duizenden kleine en middelgrote ondernemingen en een paar grote spelers. Veel MKB-bedrijven zijn van wereldklasse, met technologieën die soms beter presteren dan die van sommige wereldspelers.